το πρόγραμμα

8ΗΜΕΡΟ ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ

εργαστήρι Permaculture 


ή Διαρκής Καλλιέργεια

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ & ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Οκτώβριος 22 έως 31 Οκτώβρη 2010

Εισαγωγή στα μαθήματα του 8ήμερου τον Οκτώβριο στο Χόρτο με 2 διεθνείς δασκάλους

Γνωριμία μαθητών

Ονόματα και τόποι καταγωγής, εξιστόριση, προσδοκίες, τόπος κατοικίας, μια περιήγηση στη σειρά των μαθημάτων της τάξης

Περιεχόμενα, παράδοση, δομή κ.λπ.

Μάθημα κουλτούρας (φιλοσοφίας & παράδοσης)

Ομαδική εργασία

Αξιολόγηση εκπαιδευτικών αναγκών

Μεμονωμένες (ατομικές) εκβάσεις των μαθημάτων

Διάταξη  τάξης ανάλογα με διαφορετικές δεξιοτεχνίες και εμπειρίες καθεμιάς και καθενός μας.

Εισαγωγή στην Διαρκή Καλλιέργεια (permaculture)

Προβλήματα - Οι σπείρες διάβρωσης - Τα σημεία της παρέμβασης - Νέες στρατηγικές

Υποστηρικτικότητα (Βιωσιμότητα ή Αειφορία) Sustainability - Καταιγισμός ιδεών

Διαφορετικές ερμηνείες - Άνθρακας και οικολογικό αποτύπωμα

Διαφοροποίηση μεθόδων μέτρησης - EMERGY (ΑΝΑΓΚΗ ΤΩΡΑ;)

Ενδεικνυόμενη χρήση των πόρων. - Μετρητές σε απευθίας σύνδεση μέσω υπολογιστών (Online calculators)

Αρχές Φυσικών Συστημάτων

Περιπατητική παρατήρηση

Ανατροφοδότηση

Πρότυπα Καταννόησης

Ταυτοποίηση των προτύπων σε χώρο και χρόνο

Ανάλυση της Δράσης - λειτουργίας

Εφαρμογές

Βιοχρόνος και ημερολόγια καταγραφής φαινόμενων.

Ενθάρρυνση της με σκέψη παρατήρησης.

Καταγεγραμμένα πρότυπα

Ο Ιστός της Ζωής

Η σπουδαιότητα των υγειών ανθρώπινων σχέσεων.

Τι είναι permaculture?

Ιστορική αναδρομή – Πετρελαική κρίση κτλ.

Φιλοσοφίες

Σχεδιασμός!

Τα ήθη της Permaculture

Μία τριαδική δομή ή ένα τρίποδο σύστημα

Επιτάχυνση της μάθησης

Η Ιεράρχηση των αναγκών του Μάσλοου (Maslow)

Πολλαπλές Διάνοιες

Χαρτογράφηση των σκέψεων στο Νου

Ενεργός μάθηση - μη λάθη!

Προσεγγίσεις Σχεδιασμού

Οι Αρχές της Οικολογίας

Απορρεόυν απο την παρατήρηση των φυσικών συστημάτων

η Διαρκής καλλιέργεια (Permaculture) μόλις...σε ένα φλιτζάνι τσαγιού

Εισαγωγή στα Μικροκλίματα

Τοπικές κλιματικές Διαφοροποιήσεις

Αρχές συμπεριφοράς

Τα Πάντα είναι ένα Δώρο!

Περιοριστικοί παράγοντες και πόροι

‘Ορατό’ και ‘Αόρατο’

Ιεράρχιση χρήσης των πηγών (πόρων)

Όψεις και σχεδιασμός ανύψωσης

Μικροκλίματα και ευκαιρίες

Βαρυτική κατεύθυνση ροών

Ζώνες και τομείς στο τόπο Σχεδιασμού

Στοιχεία “τοποθέτησης” σε ένα μορφολογικό μοντέλο (κτήμα)

Οι Επιθυμητές Γραμμές

Δημιουργώντας Συνδέσεις

Εφαρμογές σε Διαφορετικές βαθμίδες

Οι Αρχές Holmgren

Στρατηγικές “Ενεργειακής Μείωσης” για κυβερνήσεις αλλά και άτομα.

Κλίμα και μορφολογία εδάφους

Στρατηγικές για διαφορετικά “τοπία”

Υγρασία, ξηρασία, νήσοι, ακτές, υγρότοποι, εκβολές

Κλιματικές διαφοροποιήσεις

Εύκρατες ζώνες, τροπικές, έρημοι.

Βιοπεριοχές

Οικονομία βασισμένη στην οικολογία (Satis kumar)

Γη (χώμα)

Εισαγωγή στο “Χώμα”

Τύποι και Δομές

Παράγοντες Γονιμότητας

Σημασία της οργανικής ύλης

ο διατροφικός ιστός της γης (χώματος)

Συνεταιρισμοί (Mycorrhizal) (ο ευρύς ιστός του Ξύλου)

Εδαφολογική σκιαγράφηση και site transects

Φυτά δείκτεςIndicator plants

Τεστ δομής

Tο τέστ του βάζου (φιάλης)

Διατήρηση γης (χώματος)

Απομάκρυνση περιοριστικών παραγόντων: ζώα, χημικά, όργωμα, συμπίεση (σβάρνισμα)

Βιολογικοί:προστατευτικό στρώμα, τροφοδότηση της ζωής του χώματος

Μηχανικοί: πεζούλες, υψομετρική διαμόρφωση κ.τ.λ.

Ερευνητικά εργαλεία

Πλαίσιο Α (A-frame)

Επίπεδο στάθμης υδάτων (Bunyip water level)

Ρυθμός

Βελτίωση εδάφους (γης)

Λίπανση με Φυσικά Μέσα (Composting): θερμή και ψυχρή, με σκουλήκια

Xλωρές λιπάνσεις, υγρές λιπάνσεις

Δυναμικοί συσσωρευτές

Αποκατάσταση μυκήτων (Αναμυκητοποίηση) Mycorestoration

Αποτελεσματικοί μικροοργανισμοί.

Υπολείμματα ορυκτών υλών (Rock dust) από εξόρυξη ή διάσπαση βράχων

Υδωρ

Εισαγωγή στο Υδωρ

Επάρκεια και καθαρότητα

Ξένες προσμείξεις - εκτίμηση!

Χαρακτηριστικά και ύψος παροχής

Τα κύρια θέματα

Διατήρηση υδάτων

Καίριες Στρατηγικές – σύνδεση με την διατήρηση του εδάφους

Συλλογή, αποθήκευση και χρήση

Βρείτε το - επίπεδο στάθμης, υπολογισμός

Μετρήστε το - ποσότητα και ποιότητα (βαθμίδα μέτρησης των μικροοργανισμών)

Αποθηκεύστε το - σε βιομάζα, έδαφος, υπόγεια ύδατα, επιφανειακά ύδατα, δεξαμενές.

Μεταφέρετε το – βάρος, αντλία, χειροκίνητη αντλία - τουλούμπα, βιομάζα

Καθαρίστε το – άμμος, φίλτρο υπέρυθρης ακτινοβολίας (UV)

Κάντε χρήση του – Προηγείται η καθαρότητα, μείωση χρήσης, κύκλος επαναπόκτησης

Οδηγίες

Καίριες Στρατηγικές

'Oργωμα με άροτρο, σαφής περιγραφή δασικών λωρίδων

Ανοικτοί χώροι VS περίβολων - περιγεγραμμένοι τάφροι, αναζωογόνηση κορυφογραμμών

Αλιεία

Εγκατάσταση (τόπος, μέγεθος, είδη)

Μεμονωμένα συστήματα χορτονομής (Self-forage systems)

Απόβλητα και διαχείριση βόθρων

Επανάχρηση ήπιων λυμάτων νερού – παρέκκλιση, παγίδες, θέματα (SLS)

Λεκάνες καλαμιών (reed beds) και συστήματα WET

Humanure

Θρεπτική ανακύκλωση – βοθρολύματα στη θάλασσα και εισαγόμενες τροφές

Δενδρώδη έλη (Tree bogs), τουαλέτες κομπόστ, ασφαλής κομποστοποίηση (μη παθογενής)

Δάση και δένδρα

Δένδρα και τα μικροκλίματα τους

Τα Δένδρα σαν οι ερμηνευτές της ενέργειας στο έδαφος (γης) / ατμόσφαιρας “ακμή”
Αέρας, Φως, Βροχή, εφίδρωση, πάγος

‘Πνευματική’ σύνδεση - σχέση, λαικό στοιχείο και ταυτότητα

Τύποι ΔασώνTypes

Καύσιμος ύλη, τροφή, Fuel, food, λειβάδι, βοσκότοπος, ξυλεία δόμησης, φύση & διατήρηση, natural and conservation

Εγκατάσταση Ξύλευσης

Απομάκρυνση περιοριστικών παραγόντων, ξυλοκόποι, αποκατάσταση νιτρικών, διαδοχή

Επιλογή ειδών, προστασία των δένδρων

Διαχείριση Ξύλευσης (ξυλεία)

Λόχμη (Coppice), κλάδεμα

Εκλέπτυνση, αειθαλή VS φυλοφόρα

Στρατηγικές αντιμετώπισης πυρκαγιών, (μπόλιασμα;) Jean Pain method

Οικολογικές καλλιέργειες - Cultivated ecology

Ζώνη 1: κηπουρική της κουζίνας - Kitchen gardening

εντατική-Intensive, μεγάλης αξίας σοδειές - high value crops, χρήση όλου του χώρου - use all space

Ζώνη 1 / 2: Συνεργειτική κηπουρική - Synergistic gardening (Hazelip)

Ανυψωμένα προστατευτικά κρεββάτια (επίπεδα)-Raised mulched beds, άφημα ριζών μέσα - leave roots in, μη λίπανση-no composting, προστατευτικά απόβλητα-mulch wastes

Ζώνη 2: Η κηπουρική στο Δάσος (Hart)

Επτά στρώματα, εγκατάσταση, επιλογή ειδών - Seven layers, establishment, species selection

Ζώνη 2: Οπωροφόρα και Οπορώνες - Fruit trees and orchards - συμπεριλαμβανομένων των ριζωμάτων (inc rootstocks)

Ριζώματα-Rootstocks, εμβολιασμός-grafting, γονιμοποίηση-pollination, μακριά περίοδοσ συγκομιδών-long cropping, ολοκλήρωση - integration

Ζώνη 2: Καλλιέργεια μανιταριών - Mushroom cultivation

σε κούτσουρα - On logs και σε ρολλά τουαλέτας - toilet rolls

Ζώνη 3: Φυσική καλλιέργεια (Fukuoka)

Μη κοπή των δένδρων, επίγεια κάλυψη, υποσπαρμένη περιστροφή, σπόροι σε σβώλους, μείξη σπόρων λαχανικών, σπορά σύμφωνη με τον φυσικό χρόνο σποράς, καλλιέργεια της συνείδησης των ανθρώπων. - No pruning of trees, ground cover, undersown rotation, clay seed balls, mix veg seeds together, natural timing of sowing, cultivating humans

Ζώνη 3: Ινστιτούτο της γης (Jackson)

Αγρια λειβάδια έναντι μονοκαλλιεργειών - κάλυψη διατροφική ανάγκησ πληθυσμού. Wild prairie versus monoculture – need to feed population

Τέσσερεις οι τάξεις των ειδών των άγριων λειβαδιών στην σταθερή πολυκαλλιέργεια - Four classes of prairie species in stable polyculture

Eτήσια επιλογή σύμφωνη με την ιστορία του τόπου έναντι των αιώνιων χλοών - Historical selection of annual versus perennial grasses

Αειφορία των ετήσιων σοδειών / βελτίωση των αειφορικών παραγωγών. Perennialising annual crops / improving perennial yields

Αυτοσταθερότητα - Stable self-υποστηρικτικές παραγωγικές πολυκαλλιέργειες-sustaining productive polycultures

Ζώνη 3: Αγροδασοκομία - Agroforestry

Κρατημένη διαδοχή - Held succession, μέγιστη πολυποικιλότητα - max diversity

Βουκολικό ποίημα - Silvo-pastoral

Καλλιέργεια αλεών (αίθρια) -Alley cropping

Ολοκλήρωση - Integration

Ζώνη 3: Ολιστική Διαχείριση - Holistic management (Savory)

Εύθραυστες στρατηγικές έναντι μη εύθραυστων, αρπακτικά και grazers, φάση ανάνηψης χλοών - υπερβόσκηση - χρόνος και όχι νούμερα. Brittle versus non-brittle strategies, - predators and grazers, grasses recovery phase, overgrazing – time not numbers.

Ζώνη 3: Foggage (Hollins)

Επιλογή ειδών (χλόες και ζώα), τιμές μετοχών - Species choice (grasses & animals), stocking rates
Καλοκαίρι / χειμώνα βοσκή - Summer / winter grazing

η σποροκαλλιέργεια του Άρθουρ- Arthur’s cultureseeder

Ζώνη 3: Φυσική Μελισσοκομία - Natural beekeeping

Μακριά κυψέλη, ενταγμένη στην Ζώνη 0 - μη χρήση καπνού, μη διαρραγή της πρόπολης. - Long hive incorporated into zone 0 - no smoke, no cracking propolis!

Οικιακές θερμαινόμενες κυψέλες, λιγότερη κατανάλωση μελιού - House heats hive, less honey eaten

Κήπος σπαρμένος με λουλούδια για τις μέλισσες - Garden of flowers sown for bees

Διάσωση σπόρων - Seed saving

Γιατί; Η Κληρονομιά μας...οι σπόροι - Why? Heritage seeds

Επιλογή, Γονιμοποίηση, αποξήρανση και αποθήκευση - Selecting, pollination, drying and storing

Η λειτουργία των ζώων στο σύστημα - Functions of animals in the system

Κινούμενα στοιχεία του δάσους - Mobile elements of the forest

Γονιμοποιητές, διανομείς σπόρων, διατροφικές πηγές, εμπλουτιστές της γης (εδάφους) - Pollinators, seed distributors, nutrient sources, soil aerators

Ρυθμιστές των πληθυσμών, των ζιζανίων, άλλων ζώων - ( Regulators of populations (weeds, other animals)

Ολοκληρωμένη διαχείριση παρασίτων - Integrated pest management

Παρατήρηση προτύπων - Observation of patterns

Πρώτιστη προφύλαξη, έλεγχος σαν η τελευταία λύση - Primarily prevention, control as last resort

Κτήρια και Δομές - Buildings and structures

Φυσική Δόμηση - Natural building

3ο δέρμα - εύκαμπτο ή έυπλαστο και αναπνέον - 3rd skin - flexible and breathable

Τοπικά υλικά - Local materials

Οι Φυσικές και οι συναισθηματικές ανάγκες σμείγουν - Physical and emotional needs met

Σχεδιασμός

Ψυχρά κλίματα - 50% της ενέργειας για την θέρμανση των κτηρίων. Cool climates – 50% energy used heating buildings

1. Διατήρησε - Conserve, 2. Συνέλεξε - Collect, 3. Δημιούργησε - Generate

Μικροκλίματα, προσανατολισμός, ΑΝΑΔΥΣΗ; - Microclimates, orientation, EMERGY

Θερμική μάζα, μόνωση και εξαερισμός - Thermal mass, insulation and ventilation

Παθητική ηλιακή θέρμανση και ψύξη - Passive solar heating and cooling

Διατήρηση Ενέργειας - Energy conservation

Συμπεριφορικές στρατηγικές - Behavioural strategies

Τεχνολογικές στρατηγικές και η χρήση των συσκευών - Technological strategies and use of appliances

Οικο-ανανέωση - Eco-renovation

παραγωγή Ενέργειας - Energy generation

Κατάλληλη χρήση των διαφόρων τεχνολογιών ανανεούμενης ενέργειας - Appropriate use of different renewable energy technologies
Ηλιακή, αιολική, βιοκαύσιμα - (solar, wind, biofuels etc.)

Αστική Διαρκής Καλλιέργεια - Urban permaculture

Φυσικά τοπία και η γλώσσα των προτύπων - Physical landscapes and pattern language

Περιοριστικοί παράγοντες και πόροι - Limiting factors and resources

Βιοτεχνικές στρατηγικές - Biotechture strategies

Λύματα, δύναμη, κοινοτικοί κήποι κ.τ.λ - Sewage, power, community gardens etc.

Χαμηλής κρούσης (χαμηλού αποτυπώματος) ανάπτυξη και σχεδιασμός - Low impact development and planning

Νομολογία και αναφορά περιπτώσεων - Legislation and case studies

Το ονειρεμένο μου σπίτι - My dream home

Δίχως όρια ονείρεμα...ποιότητες! - Un-boundaried dreaming… qualities?

Αόρατες δομές - Invisible structures

Αληθινός πλούτος και σοφότερη χρήση χρήματος - Real wealth and wiser money

Τι είναι ο αληθινός πλούτος! Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του χρήματος - What is real wealth? Pros and cons of money

Ετήσιο Εθνικό εισόδημα Ευτυχίας έναντι Ετήσιου Εθνικού Εισοδήματος π.χ του Μπουτάν! Gross National Happiness vs GDP (Bhutan)

Τοπικές οικονομίες, το μοντέλο του άδειου πάτου (βαρελιού) Local economies, leaky barrel model

Μικρο-πίστωση (Πράσινη Τράπεζα - ιδρυτής ο Γιούνας) - Micro-credit (Yunas)

Τροφικές επιλογές - Food choices

Οι Ηθικές μας βάσεις - Our ethical guidelines

Τοπικά διατροφικά δίκτυα: π.χ CSA, veg boxes, λαικές αγορές παραγωγών, δίκτυα παραγωγών & πελατών τους.

Κοινοτικές δομές (κοινωνικά τοπία) Community structures (social landscapes)

Οικοδόμηση εμπιστοσύνης, συμμερισμός πόρων, τοπικές οικονομίες, πρόσβαση σε (καλλιεργήσιμη) γη κ.τ.λ. - Building trust, resource sharing, local economies, access to land etc.

Το Κίνημα της Μετάβασης - Transition movement

Οικοδομώντας τοπική ανθεκτικότητα σε εποχή κρίσης πετρελαίου και κλιματικής αλλαγής - μεταβατικές πόλεις...υπάρχουν και έχουν επιτυχία; Ναί και αυξάνονται! - Building local resilience in the face of peak oil and climate change

Ζώνη 00

Στρατηγικές Φροντίδας των συνανθρώπων - Peoplecare strategies pick’n’mix

Ενεργός μάθηση συντεχνιών - Action learning guilds

Επιδεξιότητες στο ν’ ακούς - Listening skills

Διαρκής αξιολόγηση στο να μαθαίνεις και να οικοδομείς εμπιστοσύνη

Κύκλος συζητήσεων = Talking circle

Απογευματινή συνάντηση - μάθημα μόνιμων κατοίκων - Residential course evening session

Εργαστήρι Σχεδιασμού - Design Workshop

Ομαδική πρόοδος - Group process

Συναντήσεις, ομοφωνία, fishbowl - Meetings, consensus, fishbowl

Επίλυση συγκρούσεων - συνυπολογισμός - Conflict resolution, inclusion

Επιλέγοντας ρόλους, η σκέψη των 6 καπέλλων - Choosing roles, 6 hat thinking (deBono)

Εισαγωγή στην διαδικασία σχεδιασμού - Introduction to design process

Ανάγκη για μια διαδικασία - Need for a process

OBREDIMET, SADIMET

Εργαλεία σχεδιασμού και μέθοδοι - Design tools and methods

ΑΝΑΔΥΣΗ ΑΝΑΓΚΗΣ, ανάλυση κύκλων ζωής, ανάλυση εισροής - εκκροής, SWOC, PMI, PASTE, ιστός σχέσεων, τυχαία συνέλευση, σημειώματα, πίνακες ροής, μέθοδοι εξαγωγής, επικαθήσεις, επαυξητική μέθοδος, P4R

Χαρτογράφηση - Mapping

Λήψη χαρτών, δημιουργία βασικού χάρτη, επιστρώματα.

Περπατώντας τις περιοχές σχεδιασμού - Design areas walk

όλες οι ομάδες, βλέπουν (επισκέπτονται) όλες τις περιοχές πριν δεσμευτούν σε ομάδες σχεδιασμού.

Διερεύνηση της τοποθεσίας - Site survey

Περιοριστικοί παράγοντες, ενεργειακά διαρροές, ευκαιρίες, πόροι, έδαφος, δείγμα, προηγούμενη χρήση. Ερωτήσεις πελάτη!

Τοπογραφικό

Επιστρώματα: ζώνες, τομείς και επιθυμητές γραμμές.

Συνέντευξη με πελάτη

Επιθυμίες, Ανάγκες, αξίες, περιοριστικοί παράγοντες, πόροι, χρονοδιάγραμμα.

Ανάλυση και λειτουργίες (δράσεις) ταυτοποίησης

Βασικές ανάγκες πελάτη, τερματισμός ενεργειακών διαρροών

Ανάλυση συστημάτων και στοιχείων

Ηθική, EMERGY / αποτύπωμα, SWOC, PMI, κάλλιστες ολοκληρώσεις, εισροές / εκκροές. αρχές (ειδικά η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια).

Οροθετήσεις και ένταξη - Placements and integration

Πρότυπα για τις λεπτομέρειες

Ζώνες, η πρόσβαση / γραμμές επιθυμία, τομείς, ανύψωση, πτυχή, τύπος εδάφους

Διαδοχή

Μέθοδος αποκλεισμού - Exclusion method

Είσοδοι / έξοδοι, κυκλοφορία της ενέργειας, συντεχνίες, τα πρότυπα

Το αποτέλεσμα της ακμής, καλλιέργεια αλλέας, μήτρα φύτευσης, ο βιολογικός έλεγχος

Δεύτερη συνέντευξη με τον πελάτη

Πρώτη ευκαιρία για ανατροφοδότηση

Επισκόπηση στοιχείων και οροθετήσεων.

Τροποποιήσεις σε ανταπόκριση στην ανατροφοδότηση

Παραδείγματα προηγούμενων σχεδιασμών

Προβολή σλάιτς

My design portfolio

Εφαρμογή διαφορετικών εργαλειών στηνδιαδικασία σχεδιασμού.

Σχέδια σχεδιασμών

Τοπογραφικό και επιστρώσεις, επισόπηση χάρτη με επεκτεινόμενες πληροφορίες. Φωτογραφική απεικόνιση, τρισδιάστατη απεικόνιση, πίνακες ροής, χαρτογράφηση σκέψεων

Σχεδιασμός Εφαρμογής

Η μικρότερη αλλαγή για μεγαλύτερη ισχύ, σχεδιασμός γύρω απο τους περιοριστικούς παράγοντες, διαθεσιμότητα των πόρων, ανάλυση κρίσιμης διαδρομής, διαδοχή, τροχαίου σχεδιασμό, μικρή έναρξη. Κοστολόγηση

Συντήρηση σχεδιασμός

Διαχειριστικός Σχεδιασμός συντήρησης - Maintenance planning

Η ζωή δεν σταματά ποτέ, συνεχής διαθεσιμότητα του εργατικού δυναμικού και των πόρων, έγκαιρη συντήρηση, οδηγίες για άγνωστες τεχνολογίες, ένα σαφές σχέδιο!

Η ολοκλήρωση του σχεδιασμού για την παρουσίαση - Finalising design for presentation

Δημιουργώντας οπτικοακουστικό υλικό παρουσίασης σε ακροατήριο.

Παρουσίαση

Ακολουθώντας τη διαδικασία OBREDIMET. Ερωτήσεις και απαντήσεις απο το ακροατήριο.

Ανατροφοδότηση από εισηγητές και τον ενδιαφερόμενο πελάτη

Επανάληψη σε συντομία της διαδικασίας Σχεδιασμού

Διαδικασία και περιεχόμενο

Επόμενα βήματα

Ο οργανισμός Permaculture Association (Britain) and networks

Δίπλωμα εφαρμοσμένου σχεδιασμού Διαρκούς καλλιέργειας (Diploma in applied permaculture design)

Το μονοπάτι του Δασκάλου...

Διατηρώντας την επαφή…

Επιπρόσθετα στοιχεία

Πρακτικά

Τύποι σκουληκιών, οργανική λίπανση κ.τ.λ . Φύτεψε ένα δένδρο!

Τόποι επίσκεψης

Δείτε την Διαρκή καλλιέργεια σε αληθινή δράση στο κτήμα!.

προβολή Βίντεο

Δείτε απο μακριά την permaculture σε δράση – εικονικά!

Προβολή σλάιτς

Για να επισημάνουμε κάποια ιδιαίτερα σημεία που είδαμε κατα την διάρκεια των μαθημάτων και πρακτικών μας